Σάββατο 21 Φεβρουαρίου 2009

Ο Υπουργός Παιδείας και οι άλλοι ή ο νέος εθνικισμός εναντίον του παλαιού

Ο Υπουργός Παιδείας δήλωνε στην εφημερίδα Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΡΟΣ στις 8/5/2008:
«Θα πρέπει να αποδεχτούμε ότι υπάρχει ένα κεφάλαιο στην ιστορία των δυο λαών που πρέπει να κλείσει.Ενδεχομένως το κυπριακό να είναι η τελευταία εκκρεμότητα της ελληνικής επανάστασης».
Η ανάγνωση αυτής της δήλωσης υποδηλώνει δύο πράγματα: τη βούληση του φορέα της κρατικής εξουσίας να λύσει το κυπριακό και την αντίληψή του ότι η επίλυση συνδέεται με την ιστορία και το έθνος. Αυτή η αναφορά του Υπουργού Παιδείας είναι προβληματική.
Και το πρόβλημα δημιοργείται από τη στιγμή που ο φορέας της εξουσίας συνδέει το στόχο του παρόντος – λύση του κυπριακού – με την αναδόμηση της ιστορίας και την ανανοηματοδότηση του περιεχομένου του έθνους. Είναι πρόβλημα σε αυτή την περίπτωση γιατί έναν πολιτικό στόχο του παρόντος καλείται να υπηρετήσει η ιστορία και το έθνος. Δηλαδή ο φορέας της εξουσίας προκειμένου – όπως πιστεύει – να προωθήσει τον πολιτικό του στόχο, θεωρεί ότι η ιστορία θα πρέπει να επανεξεταστεί για να υπηρετήσει την όποια συγκυρία και παράλληλα να ορίσει ο ίδιος ως αυθεντικός εκφραστής το περιεχόμενο του έθνους. Σε αυτή την περίπτωση οι πολιτικοί στόχοι του παρόντος μπορούν να προωθηθούν μόνο με τη διαστρέβλωση της ιστορίας και μια νέα τεχνητή κατασκευή του περιεχόμενου του έθνους από το κράτος.!!!
Αυτή ακριβώς η κυρίαρχη λογική καταργεί την ιστορία ως επιστήμη και το έθνος ως συνείδηση της κοινωνίας.
Γι αυτό και στο ερώτημα «πώς θα λύσουμε το κυπριακό», δεν επικεντρωνόμαστε στο είδος της λύσης σήμερα, δηλαδή μια λύση που θα επικεντρώνεται στην δημιουργία του κοινού συμφέροντος όλων των Κυπρίων , κοινό συμφέρον που θα εκφραστεί μέσα από την πολιτεία που θα εγκαθιδρύσουμε. Αυτό επαφίεται να το διερμηνεύσει αυθεντικά ο ηγέτης, ο φορέας της εξουσίας. Η κοινωνία δεν έχει κάποιο ρόλο να διαδραματίσει. Έτσι περιθωριοποιείται και απερίσπαστος ο ηγέτης προωθεί τα όποια σχέδιά του.Στην εμπέδωση αυτής της λογικής οι φορείς της εξουσίας υποβοηθούνται με τη χρήση της ιστορίας και του έθνους, που λειτουργούν αποπροσανατολιστικά .Ποιος είναι ο ρόλος της κοινωνίας λοιπόν;
Ο Υπουργός Παιδείας έχει αναλάβει έναν καθοριστικό ρόλο σε αυτό τον αποπροσανατολισμό οικειοποιούμενος ως φορέας της εξουσίας την ιστορία και το έθνος. Γι αυτό και δηλώνει: «πρέπει λοιπόν αμοιβαία, να υπάρξει αλλάγή στο τρόπο με τον οποίο μιλάμε ο ένας για τον άλλο»και ότι «η παιδεία της Κύπρου μας πρέπει να χαλβδώσει τη βούλησή μας να ζήσουμε σε ένα πολυπολιτισμικό κράτος, όπου οι δυο κύριες κονότητες συνεργάζονται γιατί εμπιστεύονται και σέβονται η μια την άλλη...». Σε αυτή τη διαδικασία εμπλέκεται η αναθεώρηση της ιστορίας με χίλιες δυο αερολογίες και ο επαναπροσδιορισμός του περιεχομένου του έθνους, δηλαδή ποια θα είναι η νέα συλλογική ταυτότητα που θα μας προσδώσουν οι φορείς της εξουσίας στα πλαίσια των νέων αναγκών.
Ο ρόλος της κοινωνίας λοιπόν είναι να αποκτήσει μια νέα ιστορική μνήμη και μια νέα αντίληψη περί ελληνικότητας , να αποκαθαρτεί από τα στοιχεία του παρελθόντος που είναι επιβαρυντικά για τις στοχεύσεις των τωρινών τοπικών και διεθνών ηγεμόνων. Ο ρόλος της κοινωνίας είναι να εκπαιδευτεί σε αυτή την τελική ρύθμιση τω εθνικών/ιστορικών εκκρεμοτήτων.Ουσιαστικά με ένα νέο περίβλημα νομιμοποιείται η εθνοκρατική προσέγγιση της πραγματικότητας.
Αυτή η εθνοκρατική προσέγγιση – δηλαδή το κράτος ταυτίζεται με το πολιτικό σύστημα αλλά και με το έθνος και το έθνος ιστορείται δια του κράτους -, αυτή η συντηρητική και αντιδραστική πρόσληψη της πραγματικότητας διαιωνίζει τη χρήση του έθνους από τους φορείς της εξουσίας του κράτους για να επιτυγχάνουν τους πολιτικούς τους στόχους. Η εθνοκρατική προσέγγιση είτε αρέσει είτε δεν αρέσει σε κάποιους γεννά τους εθνικισμούς. Και
ο Υπουργός Παιδείας με τις διακηρύξεις του ουσιαστικά εν γνώσει ή εν αγνοία του απλώς συμβάλλει στη δημιουργία ενός νέου εθνικισμού.
Έτσι, σύμφωνα με τη βούληση των φορέων της εξουσίας και της δύναμης, προβάλλουν στο κυπριακό πεδίο δύο εθνικισμοί που συγκρούονται με πάθος και καταράζονται ο ένας τον άλλο. Ο παραδοσιακός εθνικισμός που εκφράζεται από τη εκκλησία, το ΔΗΚΟ, την ΕΔΕΚ, το ΕΥΡΩΚΟ και μια μερίδα του ΔΗΣΥ και ο εκσυγχρονιστικός εθνικισμός που εκφράζεται από το ΑΚΕΛ και την ηγεσία του ΔΗΣΥ. Όλοι αυτοί οι φορείς ανταγωνίζονται για τη χρήση του έθνους και της ιστορίας για εξυπηρέτηση των πολιτικών στόχων των φορέων της εξουσίας στον παρόντα χρόνο.
Στην ουσία αυτές οι προσεγγίσεις δεν είναι ανταγωνιστικές αλλά συμπληρωματικές.Και είναι στον ίδιο βαθμό εθνικιστικές από τη στιγμή που στηρίζονται στην ίδια ακριβώς λογική: το κράτος και οι φορείς του νέμονται και το πολιτικό σύστημα και το έθνος.
Και η κοινωνία; Έχει να επιλέξει ανάμεσα στον παλιό και το νέο εθνικισμό. Το πολιτικό πρόβλημα είναι ότι και με τον ένα και τον άλλο η θέση της δε μεταβάλλεται: ιδιωτεία και περιθώριο!!! Η ελληνοκυπριακή ηγεσία δεν καταθέτει στους πολίτες κάποια πολιτική πρόταση αλλά ούτε και έχει.
Ευτυχώς όμως έχει ο κ. Ταλάτ, ανεξάρτητα αν συμφωνεί ή διαφωνεί κάποιος μαζί του. Γιατί τουλάχιστον διασώζει την πολιτική μακριά από τις εθνικιστικές κορώνες της ελληνοκυπριακής ηγεσίας, παλαιο – και νεο εθνικιστικής.

12 σχόλια:

Λεμέσια είπε...

Ανδρέα,
με ποιον τρόπο "διασώζει την πολιτική μακριά από τις εθνικιστικές κορώνες της ελληνοκυπριακής ηγεσίας, παλαιο – και νεο εθνικιστικής" ο Ταλάτ;
Εννοείς το προεδρικό συμβούλιο;

andreas f.stavrou είπε...

@LEMESIA
Εννοώ ότι η κοινωνία στα πλαίσια μιας λυσης θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από το είδος της πολιτείας που θα εγκαθιδρυθεί. Μια πολιτεία που ταυτίζεται με το πολιτικό σύστημα.
Ο Ταλάτ δηλώνει ότι το πολιτικό σύστημα είναι η πιο σημαντική πτυχή. Η ελληνοκυπριακή πλευρά, αν θυμάσαι, όταν άρχιζαν οι συνομιλίες προέβαλλε τη λογική ότι αρχίζουν από τα εύκολα!!!Αν είναι δυνατόν.
Δεύτερο διαλογίζεται εντελώς πολιτικά - όχι κομματικά -προσπαθώντας να διασφαλίσει στα πλαίσια μιας πολιτείας τη μεγαλύτερη δυνατή ελευθερία για την κοινότητά του.
Αυτό φυσικά συνεπάγεταικαι την αντίστοιχη ελευθερία και για την ελληνοκυπριακή κοινότητα. Η ελληνοκυπριακή ηγεσία επικεντρώνεται σε ανεδαφικές αερολογίες που στόχο έχουν να κατοχυρώσουν όχι το συμφέρον της συνολικής κοινωνίας αλλά την επιβιώση των κομματικών σχηματισμών. Γι αυτό και επιμένουν σε ένα καταστροφικό προεδρικό σύστημα, σε ενιαία εκλογή δηλαδή συντήρηση σε κεντρικό επίπεδο του υφιστάμενου πολιτικού συστήματος. Αυτή η λογική αν συνδυασθεί με την αυτονομία των επιμέρους πολιτειών θα οδηγήσειμε μαθηματική ακρίβεια στη διχοτόμηση.
Ο Ταλάτ συλλαμβάνει σωστά την ανάγκη της νέας κεντρικής πολιτείας με προεδρικό συμβούλιο, με εκπροσώπηση εθνοτική στην κεντρική πολιτεία, για το δικαίωμα του βέτο , για τερματισμό της εποχής των μεγάλων ηγετών. Όλα αυτά προσιδιάζουν στην κυπριακή πραγματικότητα και είναι προοδευτικές πολιτικές αντιλήψεις. Το μειονέκτημα των προτάσεων του Ταλάτ είναι ότι μπορούν εύκολα να οδηγήσουν σε διχοτόμηση με ενέργειες των ηγεσιών. Γι αυτό θα πρέπει να συμπληρωθεί με αναφορά ότι η συνολική κοινωνία - ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι - θα πρέπει να αποφασίζει από κοινού σε δημοψηφίσματαγια σημαντικά θέματα ή να μπορεί να ελέγχει ο κάθε πολίτης τους φορείς της εξουσίας -ελληνοκύπριους ή τουρκοκύπριους - αν οι ενέργειές τους συνάδουν με το σύνταγμα και το κοινό συμφέρονκλπ. Μόνο έτσι θα έχουμε κοινή πολιτεία.
Σε κάθε περίπτωση οι θέσεις Ταλάτ είναι πολιτικές ενώ των ελληνοκυπρίων κομματικές και εθνικιστικές. Ανεξάρτητα αν κάποιος συμφωνεί ή διαφωνεί με τις θέσεις Ταλάτ.
Εθνικιστικές γιατί προβάλλουν τη θέση να υποστηρίζουμε στις συνομιλίες με το ζόρι τον ελληνοκύπριο κ. Χριστόφια λες και ο Ταλάτ ότι πει είναι λάθος, εθνικιστικές γιατί βασικά επιμένουν σε ένα κεντρικό κράτος που σε μεγάλο βαθμό θα ελέγχεται από τους ελληνοκύπριους ηγέτες, εθνικιστικές γιατί ο νους του είναι να βουλευτούν οι ίδιοι ως ελληνοκύπριοι ηγέτες και όχι η εξασφάλιση της επιβιώσης μέσω της πολιτείας του κοινού μας μέλλοντος, εθνικιστικές γιατί παραπλανούν το λαό με εθνικισικές κορώνες για την ιστορία και την ελληνικότητα αδιαφορώντας αν προάγει τη λύση του κυπριακού.Γιατί η κύρια έγνοια τους είναι το κόμμα και οι ψήφοι.
Οι πολιτικές του προτάσεις για το πολιτικό σύστημα είναι τελείως ανιστόρητες και καταστροφικές αφού αδυνατούν να κατανοήσουν την πραγματικότητα και να προβάλουν θέσεις πιο προωθήμενες από αυτές του Ταλάτ για το κοινό μας μέλλον.
Είναι τόσο συντηρητικοί και αντιδραστικοί που προκαλούν θυμηδία.

ColourfulMind είπε...

Ενδιαφέρουσα η ανάρτηση σου. Είμαι νέος στο χώρο των blogs και μόλις σήμερα έκανα τη βόλτα μου στο χώρο σου εξ αφορμής του μηνύματος σου.

Αντιστρέφω την επιχειρηματολογία σου και ισχυρίζομαι ότι η λύση του παρόντος/ μέλλοντος δεν μπορεί να επιτευχθεί αν δεν τεθεί στις σωστές τις βάσεις η ιστορία. Μια κοινωνία που για σαράντα τουλάχιστον χρόνια έχει αναπτυχθεί με το στερεότυπο του Κακού - βιαστή - άδικου - φονιά Τούρκου και Τουρκοκύπριου που είχε την εύνοια όλων των δυνάμεων του κόσμου κι επιδιώκει, χωρίς λόγο, τη διχοτόμηση και τον αφανισμό των Ελλήνων της Κύπρου μπορεί να δεχθεί μια λύση συμβιβασμού; Μπορεί να δει μια τέτοια λύση έξω από την "άδικη αλυσίδα των ξένων επιβουλών για να εξαφανίσουν τον Ελληνισμό του νησιού"; Πιστεύω πως όχι και δεν είναι άλλωστε και τόσο δύσκολο να εντοπίσεις τις αναφορές αυτές στα επιχειρημάτα που ακούγονται κατα καιρούς.

Επίσης άλλη είναι η αντίδραση αν πιστεύεις ότι η πολυπολιτισμικότητα είναι ένα φέσι που πάνε, ύποπτα πάντα!, να σου φορέσουν κι άλλο όταν γνωρίζεις ότι η πολυπολιτισμικότητα δεν είναι ξένη στην Κυπριακή ιστορία. Αρα, χρειάζεται να αναρρωτηθούμε αν η πολυπολιτισμικότητα μια νέας πολιτικής κατάστασης είναι άσχετη με την ιστορία της Κύπρου. Επειδή είναι διαφορετικό να "φτιάχνεις" μια νέα πολυπολιτισμική πολιτική ταυτότητα για το κράτος, κι άλλο είναι απλώς να επαναφέρεις μια προϋπάρχουσα πολυπολιτισμική πολιτική ταυτότητα της κοινωνίας, η οποία εξαιτίας της κατάστασης του 20 αιώνα (έτσι χονδρικά) αποδυναμώθηκε για χάρη της πολιτικής των μητέρων πατρίδων. Δεν ισχυρίζομαι ότι πρέπει οι νέοι "νικητές" να γράψουν την ιστορία όπως τους βολεύει πολιτικά, αλλά είμαι πεπεισμένος ότι χρειάζονται αρκετές διορθώσεις στην επίσημη εκδοχή της ιστορίας. Ακόμη καλύτερα θα θεωρούσα ότι θα έπρεπε να μην υπήρχε Ιστορία, αλλά ιστορίες: να παρουσιάζονται οι διαφορετικές προσεγγίσεις κι ο καθένας ας καταλήγει στα δικά του συμπεράσματα.

Μπορώ με ευκολία να εντοπίσω τον παλαιο εθνικισμό, στον οποίο αναφέρεσαι αλλά δεν είμαι βέβαιος ότι υπάρχει ο εκσυγχρονιστικός εθνικισμός. Πιστεύω ότι ακόμα ντρέπονται ΑΚΕΛ και ηγεσία του ΔΗΣΥ να μιλήσουν για το νέο εθνικισμό που αναφέρεσαι. Εγώ θα προτιμούσα μια μεταεθνική πολιτική κατάσταση, στην οποία η εθνοτική καταγωγή να μην επηρεάζε το ρόλο του καθένα μας μέσα στο πολιτικό σύστημα, αλλά αυτό σημαίνει απόρριψη της δικοινοτικότητας και κυρίως της διζωνικότητας, οπότε φοβάμαι ότι απλώς δεν θα τύχει καμιάς σημασίας.

Αναφορικά με την περιθωριοποίηση της κοινωνίας, έχω την άποψη ότι δεν γίνεται με ευθύνη μόνο της ηγεσίας (την οποία και πάλι εκλέγει η κοινωνία) αλλά με πρώτιστη ευθύνη δική της.

andreas f.stavrou είπε...

@colourfulMind
Πρώτη φορά συζητούμε και μπορεί να νοηματοδοτούμε και διαφορετικά τις λέξεις και να είναι ίσως δύσκολη η επικοινωνία. Έθεσες πολλά ζητήματα τα οποία είναι σημαντικά.Κατ΄ ανάγκη θα περιοριστώ σε κάποια από αυτά.
Δίνεις έμφαση στην πολυπολιτισμικότητα ως διαδικασία μιας νέας επιβολής της εξουσίας ή επαναφοράς από την εξουσία μιας προϋπάρχουσας κατάστασης.
Είτε το ένα είτε το άλλο υιοθετηθεί από πολιτική άποψη δεν ενέχει κάποια ιδιαίτερη σημασία. Γιατί στο τέλος η εξουσία είναι αυτή που θα ορίσει το περιεχόμενό της και μάλιστα με τρόπο "βολικό".

Η κυπριακή κοινωνία ήταν και είναι πολυπολιτισμική. Το γνωρίζουν και το κατανοούν όλοι. Κανένας δε διαφωνεί για την πολυπολιτισμικότητα. Το ζήτημα όμως δεν είναι αν αποδεχόμαστε μια υπαρκτή κοινωνική πραγματικότητα αλλά ποια είναι η πολιτική έκφραση της πολυπολιτισμικότητας.
Εδώ αρχίζουν και τα προβλήματα. Γιατί πολυπολιτισμικό είναι και ένα διεθνικό κράτος και μια πολυπολιτειακή κοινωνία και κατ΄ ανάγκη πολυ-ταυτοτική.
Η υιοθέτηση της μιας ή της άλλης αντίληψης δεν είναι θέμα ιστορίας και εκπαίδευσης των μαζών - η κοινωνία είναι πάντοτε πιο μπροστά από τις ηγεσίες - αλλά θέμα συμφέροντος, συσχετισμο΄ςυ δύναμης και ιδεολογίας.
Και εδώ προβάλλει και η επόμενη θέση του για μια μεταεθνοτική κοινωνία , εγώ την ονομάζω μετακρατοκεντρική γιατί δίνω έμφαση στο πολιτικό σύστημα και όχι στο έθνος.
Και μια μετακρατοκεντρική προσέγγιση του κυπριακού δεν είναι αντίθετη ούτε με τη δικοινοτικότητα ούτε με τη διζωνικότητα. Φυσικά θεωρώ ότι η κάθε συλλογικότητα ελέγχει κατ΄ανάγκη ένα χώρο που επιζητεί να εκφραστεί πολιτικά.
Θέλω να πω ότι η κυπριακή κοινωνία ήταν καιστο παρελθόν έτοιμη και είναι και σήμερα για μετακρατοκεντρικές προσεγγίσεις. Αυτή που ούτε ήταν ούτε είναι είναι οι ηγεσίες γιατί δεν τις συμφέρει.
Για το θέμα της περιθωριοποίησης της κοινωνίας δε συμφωνώ μαζί σου.
Σίγουρα έχει ευθύνες η κοινωνία. Όμως το ζήτημα στην πολιτική είναι ποιον ενοχοποιείς ή με ποιου το μέρος είσαι. Δεν αποδέχομαι την άποψη για ενοχοποίηση του αδύνατου και αθώωση του δυνατού. Η κύρια ευθύνη είναι αυτού που κατέχει τον πλούτο , τα προνόμια και την εξουσία , έχει τη δυνατότητα να αποφασίζει δηλαδή για όλους. Αν αποφασίζει λάθος ή για το προσωπικό του συμφέρον εγώ μπορώ να γράψω ή να διαμαρτυρηθώ. Εγώ έχω η ευύνη για την ανοχή μου απέναντί του ή για τη μη αντίστασή μου. Η πολιτική ευθύνη όμως είναι αποκλειστικά δική του γιατί με βάση το πολιτικό σύστημα μόνο εκείνος μπορεί να αποφασίζει.

ColourfulMind είπε...

Πράγματι έχω την εντύπωση ότι πρέπει να νοηματοδοτήσουμε κάποιες έννοιες γιατί θα μας δυσκολέψουν στην πορεία.

Λες οτι όλοι γνωρίζουν και κατανοούν την πολυπολιτισμικότητα και το πρόβλημα είναι πως αυτή εκφράζεται πολιτικά. Εχω επιφυλάξεις αν όλοι συμφωνούμε στον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της Κύπρου (δυστυχώς) κι ακόμη πολλές ανησυχίες έχω στο αν ακόμη κι όσοι αποδέχονται την πολυπολιτισμικότητα εννοούν το ίδιο πράγμα. Ακριβώς γι αυτό το λόγο είναι προβληματική και η πολιτική της έκφραση. Πχ εχώ όταν αναφέρομαι στο πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της κυπριακής κοινωνίας δεν αναφέρομαι μόνο σε ΕΚ και ΤΚ, αλλά και στις υπόλοιπες θρησκευτικές ομάδες του Συντάγματος του 1960, αλλά επίσης προσθέτω και τους Αραβες (Λιβανέζους/ Παλαιστίνιους πρόσφυγες) όπως και τα νέα μεταναστευτικά κύμματα της τελευταίας περιόδου. Δεν μπορούν να τους βγάλω έξω από αυτό που εγώ καταλάβω "πολυπολιτισμική Κύπρος". Εχω τη βεβαιότητα ότι το 90% της ηγεσίας δεν αναφέρεται σ' αυτή την πραγματικότητα.

Μ' άρεσε ο όρος της μετακρατοκεντρικής προσέγγισης και τον βρίσκο ενδιαφέροντα. Εντούτοις, αν θέλεις εξήγησε λίγο πως εννοείς ότι δεν συγκρούεται με τη διζωνικότητα και τη δικοινοτικότητα. Νομίζω έχω καταλάβει τα βασικά, αλλά είναι προτιμότερο να πεις εσύ τι εννοείς, παρά να κάνω εικασίες.

Στο θέμα της κοινωνίας αρνούμαι να επιρρίψω το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης στην εξουσία/ ηγεσία παρά στην κοινωνία. Ειδικά σ' ένα τόπο μικρό η κοινωνία δεν διαφέρει ουσιαστικά από την ηγεσία του. Στο βαθμό που η κοινωνία παραμένει απαθής έχει ευθύνη. Δυστυχώς, όμως, δεν θεωρώ ότι απλώς μένει απαθής υπέρ του ρόλου της εκάστοτε εξουσίας αλλά αντίθετα πιστεύω ότι υιοθετεί τις ίδιες πρακτικές εξουσιομανίας στην καθημερινότητα του. Εν πάση περιπτώσει θα ήταν πολύ απαισιόδοξο να θέσουμε την κοινωνία άμοιρη ευθυνών. Αν δεν ευθύνεται τότε δύσκολα έχει και τη δύναμη ν' αλλάξει τα πράγματα.

Καλό βράδυ...

andreas f.stavrou είπε...

Η πολυπολιτισμική κοινωνία αποτυπώνει την ύπαρξη πολλών πολιτισμών σε μια θεμελιώδη κοινωνία ενός κράτους.
Η πολυπολιτισμικότητα σίγουρα αποτυπώνει την κοινωνική πραγματικότητα, όπως ακριβώς την καταγράφεις.
Η κυπριακή κοινωνία ιστορικά και βιούμενα συνδέεται αναπόσπαστα με την πολυπολτισμικότητα. Και οι παλιές και οι νέες γενιές έχουν βιώματα.
Γι αυτό και λέω ότι η πολυπολιτισμικότητα δεν είναι πρόβλημα κοινωνικό αλλά πολιτικό.
Φυσικά η οπτική διαφέρει άναλογα με τον φορέα της.Όταν η ΕΕ μιλα για πολυπολιτισμική Ευρώπη αποτυπώνει μια πραγματικότητα, δηλαδή την ύπαρξη πολλών πολιτισμών που εκφράζονται μέσα από κράτη και αντιπροσωπεύονται σε ένα υπερ-κρατικό φορέα. Όταν ο Κύπριος πολιτικός μιλά για πολυπολιτισμικότητα εννοεί απλώς μια κοινωνία όπου συνυπάρχουν πολλοί πολιτισμοί χωρίς κατ΄ ανάγκη να εκφράζονται πολιτικά.
Δηλαδή στη μια περίπτωση η πολυπολιτισμικότητα συνδέεται με την πολιτική ενσωμάτωση και στην άλλη μόνο με την κοινωνική ενσωμάτωση.
Μετα-κρατοκεντρικό είναι το πολιτικό σύστημα που υπερβαίνει το κεκτημένο της δυτικής νεοτερικότητας, δηλαδή το κράτος -έθνος. Προϋποθέτει την απόσπαση του πολιτικού συστήματος από το κράτος ή τη μη ταύτιση του πολιτικού συστήματος με το κράτος με όλα τα συνεπακόλουθα για το άτομο και την κοινωνία.
Δηλαδή η πολυπολιτισμικότητα της κοινωνίας να αναγνωριστεί πολιτικά και να υπάρξει και πολυ-πολιτειότητα αντί του μονο-πολιτισμικού έθνους που ταυτιζόταν με το κράτος και που απορροφούσε και τοπολιτικό σύστημα.

Anef_Oriwn είπε...

Κύριε Stavrou,

Μετά από ολιγοήμερη οικειοθελή απουσία μου (κάτι σαν αυτοεξορία) από τα σχόλια στα (δυο) blogκια σου (σε μια προσπάθεια να περιοριστούν κάποιες αναδυόμενες εντάσεις και αντιπαραθέσεις επί προσωπικού – όχι με τον κύριο διαχειριστή), επανέρχομαι (όχι κατ’ ανάγκη δριμύτερος, αλλά με πού καλή διάθεση για κουβεντούλα και για κατάθεση κάποιων σκέψεων μου για το θέμα που επιλαμβάνεται το post σου.
Το θέμα είναι όντως πολύ ενδιαφέρον και τούτος είναι και ο βασικός λόγος που με ώθησε να παραβιάσω τη σιωπή μου. Ενδιαφέρουσες είναι και οι παρεμβάσεις του ColourfulMind και ειδικά οι τοποθετήσεις του για την πολυπολιτισμικότητα (σε σχέση με την υπαρκτή σήμερα πραγματικότητα στην Κύπρο) και για τις ευθύνες της κοινωνίας για τη σημερινή (αρνητική) κατάσταση που επικρατεί σε επίπεδο (πολιτικής κι όχι μόνο) εξουσίας.

********
Κατ’ αρχάς να επαναλάβω ακόμα μια φορά ότι προσωπικά δυσκολεύομαι να «νοημαδοτήσω» μέρος της ορολογίας που χρησιμοποιεί ο κυρ-διαχειριστής, γι’ αυτό ίσως και δυσκολεύομαι κάποιες στιγμές να τον παρακολουθήσω! Ίσως θα πρέπει να αποσαφηνιστούν όροι όπως εθνικισμός, σοβινισμός (η εθνικιστική έκφανση του ρατσισμού), έθνος κράτος, φορείς εξουσίας, πολιτικό σύστημα, εθνοκρατική προσέγγιση, πολειτιότητα και πολλά άλλα. Πιστεύω ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να λέγονταν πιο απλά!

Δεν θα μπω στη διαδικασία να αναλύσω, ερμηνεύσω ή επεξηγήσω τα ζητήματα που θίγονται στο κείμενο και στα σχόλια από μια μαρξιστικοφανή σκοπιά (είναι πλέον δεδομένοι οι διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους εγώ κι ο κύριος Stavrou προσεγγίζουμε τα γεγονότα) όμως θα ήθελα να σημειώσω τα εξής:

1. Θεωρώ, μ’ όλο το σεβασμό, ότι ο όρος «εκσυγχρονιστικός εθνικισμός» είναι και αδόκιμος και στην ουσία δεν λεει και τίποτα. Ο εθνικισμός όπως εκφράζεται σήμερα “… από τη εκκλησία, το ΔΗΚΟ, την ΕΔΕΚ, το ΕΥΡΩΚΟ και μια μερίδα του ΔΗΣΥ ...”, είναι ακραίος και εμπίπτει στην κατηγορία του σοβινισμού και καμιά σχέση έχει με τον εθνικισμό του 19ου και 20ου αιώνα, που οδήγησε στη δημιουργία των εθνικών κρατών (στα πρώιμα στάδια ανάπτυξης του καπιταλισμού) και των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων. Πρώτον, πως μπορεί να μιλάμε σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία για εθνικισμό και δεύτερον, πως μπορεί ο εθνικισμός να είναι ΚΑΙ εκσυγχρονιστικός όταν σ’ αυτήν την πολυπολιτισμική κοινωνία θα αναδεικνύεται και θα προβάλλεται (όχι μόνο πολιτικά αλλά και κοινωνικά και πολιτισμικά) βασικά ΜΙΑ εθνότητα ή ΕΝΑ έθνος; Κι εδώ να παρατηρήσω (αναφορικά με τα κυπριακά δρώμενα) ότι η Αριστερά, εδώ και πολλά χρόνια, προσπαθεί να τονίζει και να αναδείξει την κυπριακή ταυτότητα των κατοίκων αυτού του τόπου (και γι’ αυτό και κατηγορείται συνεχώς κι αδιαλείπτως για αφελληνιστικές και ανθελληνικές συμπεριφορές).

2. Σε καμιά περίπτωση θεωρώ ότι ο Ταλάτ “… διασώζει την πολιτική μακριά από τις εθνικιστικές κορώνες της ελληνοκυπριακής ηγεσίας, παλαιο – και νεο εθνικιστικής ...”. Ανεξαρτήτως του ποιο πολιτικό σύστημα είναι ορθότερο ή/και καταλληλότερο για την Κύπρο (το προεδρικό ή αυτό με προεδρικό συμβούλιο – πάντως τελικά παραδέχεσαι ότι και στα δύο μπορεί να προκύψει διχοτόμηση), οφείλω να υπενθυμίσω ότι η πολιτική Ταλάτ (όπως κι ο ίδιος παραδέχεται) είναι εξαρτημένη (και συνδεδεμένη, για να μην πω και υποταγμένη) στη γενικότερη πολιτική και τα στρατηγικά σχέδια της Τουρκίας στην περιοχή. Όλ’ αυτά είναι ευρέως και πολύ καλά γνωστά (δεν ξέρω όμως σε ποιο βαθμό τα δέχεσαι εσύ).

3. Στις συνομιλίες (για εξεύρεση λύσης) ανεπίσημα τον κυρίαρχο ρόλο τον παίζει το οικονομικό – ποιος θα ελέγχει την αγορά. Στην ουσία οι συνομιλίες γίνονται στη βάση της διαφύλαξης και περαιτέρω κατοχύρωσης των ατομικο-ιδιοκτησιακών (και καπιταλιστικών) σχέσεων (παραγωγής και εμπορίου) και είναι πολύ φυσιολογικό να δημιουργούνται αντιπαλότητες κι αντιπαραθέσεις μεταξύ του πιο δυνατού και ευέλικτου ελληνοκυπριακού κεφαλαίου και του πιο αδύναμου και σε μεγάλο βαθμό εξαρτώμενου από την Τουρκία τουρκοκυπριακού κεφαλαίου. Γι’ αυτό και από ελληνοκυπριακής πλευράς προβάλλεται η θέση για μια πιο δυνατή κεντρική εξουσία (έτσι εξασφαλίζεται η κυριαρχία του ελληνοκυπριακού κεφαλαίου) ενώ από τουρκοκυπριακής επιδιώκεται μια πιο χαλαρή κατάσταση από άποψη κεντρικού ελέγχου (για να νοιώθει πιο ανεξάρτητο και το τουρκοκυπριακό κεφαλαίο και να μη ασφυκτιά κάτω από τη δύναμη του ελληνοκυπριακού κεφαλαίου). Αυτή είναι και η ουσία της όλης αντιπαλότητας, αγαπητέ κύριε Stavrou! Όλά τ’ άλλα περί πολιτικών συστημάτων έρχονται σε δεύτερη μοίρα!

Anef_Oriwn
Τετάρτη 25/2/2009 – 9:19 μ.μ.

andreas f.stavrou είπε...

@ΑΝΕΥ
Το έθνος αρχικά το χρησιμοποίησαν οι λαοί για να απαλλαγούν από τους παλαιούς δυνάστες και στη συνέχεια, οι νέοι δυνάστες χρησιμοποίησαν το έθνος για να περιθωριοποιήσουν τους λαούς.
Στον παρόντα χρόνο οι δυο τάσεις στην Κύπρο τις οποίες ονομάζω παλιό και νέο εθνικισμό στηριγμένος σε ένα δεδομένο: οι μεν θέλουν η χρήση του έθνους από το κράτος να συνεχιστεί όπως διαμορφώθηκε στο παρελθόν από τη δεξιά, οι δε θέλουν να εμπλουτίσουν/ διαφοροποιήσουν τη χρήση του έθνους από το κράτος. Αυτή η χρήση του έθνους από την κρατική εξουσία, η έτσι ή αλλιώς , γεννά τους εθνικισμούς.
Πολυπολιτισμική κοινωνία και εθνικισμός δεν μπορούν να συνυπάρξουν; Βεβαίως μπορούν γιατί οι πολλοί πολιτισμοί της κοινωνίας δε σημαίνει ότι εκπροσωπούνται και στο πολιτικό σύστημα. Δηλαδή μια πολυπολιτισμική κοινωνία δε σημαίνει αυτόματα και μια πολυ-πολιτειακή οργάνωση.
Πιο απλά με το να υμνολογούμε την πολυπολιτισμική κοινωνία απλώς υποστηριζούμε την ένταξη ή ύπαρξη πολλών πολιτισμών στην κοινωνία. Από πολιτική άποψη αυτό δε λέει κάτι. Γιατί το πολιτικό σύστημα μπορεί να παραμείνει άθικτο.

Για τη σύνδεση ή εξάρτηση Ταλάτ από Τουρκία είναι γεγονός. Όμως από πολιτική άποψη αυτό δεν καθιστά κάθε πρότασή του εξαρτημένη.Δηλαδή ένα πράγμα είναι το πολιτικό σύστημα που θα εγκαθιδρυθεί και άλλο πράγμα οι εγγυήσεις της Τουρκίας.
Αν το διατυπώσω διαφορετικά ,είναι διαφορετικό πράγμα η ελευεθρία έναντι τρίτου από την εσωτερική ελευθερία σε μια πολιτεία. Για μένα λοιπόν όταν ο Ταλάτ προσπαθεί να κατοχυρώσει την ελευθερία των Τουρκοκυπρίων για να μην υπάρχει κινδυνος να γίνουν μειονότητα, είναι θετικό. όταν ζητά τις εγγυήσεις της Τουρκίας απλώς γελώ γιατί φάσκει και αντιφάσκει σε σχέση με την ελευθερία που διεκδικεί.

Εσύ υποστηρίζεις ότι το οικονομικό σύστημα προηγείται και το πολιτικό έπεται. Εγώ υποστηρίζω ότι το όποιο οικονομικό σύστημα νομιμοποιείται μέσα από ένα πολιτικό σύστημα.Δηλαδή είναι αλληλένδετα.
Τώρα για το ρόλο του κεφαλαίου σήμερα στην Κύπρο είναι ευρύτερο ζήτημα.Κάποια άλλη στιγμή ίσως επανέλθω.

Λεμέσια είπε...

Χαίρομαι που συμμορφώθηκαν στο να χαμηλώσουν τους τόνους και να αποφεύγουν τις υπουλίες και τα προσβλητικά υπονοούμενα ορισμένοι, έστω κι αν εκ των υστέρων προσποιούνται το "αυτοεξόριστο θύμα" που "αναγκάστηκε να σιωπήσει" λίγο...

Το σχόλιο μου αποτελεί απάντηση στις αιχμές επί προσωπικού της εισαγωγής. Θα ήταν πολύ εποικοδομητικό για τη συζήτηση να μην ακολουθήσουν κι άλλες αιχμές, ώστε να μην αναγκαστώ να απαντήσω πάλι.

Ίσως σε αυτή τη βάση ξεκινήσει κι ένας σοβαρός διάλογος ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ...Ίσως...(Ανεξάρτητα από το αν συμμετέχω ή όχι)

Anef_Oriwn είπε...

Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουν πολύ καλά ποιος ξεκίνησε (πρώτος) τις αιχμές εδώ μέσα (αλλά κι αλλαχού), οι οποίες μάλιστα αποτελούσαν και το άκρον άωτον κάθε υπουλίας!!! Οφείλω να αναγνωρίσω το προσόν κάποιων να μην φείδονται χώρου, χρόνου και ευκαιριών για να χύσουν το φαρμάκι τους και να επιδείξουν το ρεβανσισμό τους!

******
Κύριε Stavrou,

Παω πάσο (που λεμε και στην πιλότταν τζιαι στο πόκερ)!
Όσα είχα κατά νουν να γράψω (εδώ) ως σχόλια για τα λεχθέντα στην τελευταία σου παρέμβαση, θα στα στείλω (αν τελικά τα γράψω) email-ικώς. Κι επειδή έχω βαρεθεί τις παιδιάστικες πίκκες και αντιπαραθέσεις δεν θα επανέλθω έστω κι αν “… ακολουθήσουν κι άλλες αιχμές …” (επί προσωπικού)! Εξ άλλου (όπως λαλεί τζιαι μια παροιμία) “όποιος shύλλος λάξει εν τζιαι να του σύρνουμεν πέτρα”!!!

******
Καλά να περνάτε κι ότι ποθείτε να το πάθετε!

Anef_Oriwn
Πέμπτη 26/2/2009 – 3:55 μ.μ.

Λεμέσια είπε...

Το "αυτοεξόριστο θύμα" επαναυτοεξορίζεται..Χωρίς ούτε μία λέξη επί της ουσίας...

Το ποιος ξεκίνησε πρώτος, επί του παρόντος, φαίνεται αν κοιτάξει κάποιος τις "εισαγωγές επί του προσωπικού" λίγο πιο πάνω. Προφανώς επιθυμούσαν να μείνουν αναπάντητες, ως συνήθως.

Επ' ευκαιρίας, επειδή η υποκρισία έχει και τα όρια της, οι ΑΜΕΣΕΣ επιθέσεις εναντίον μου ξεκίνησαν σε αυτό το ιστολόγιο, όταν τόλμησα να αναφερθώ βάσει μίας ανάρτησης στην ΕΝΩΤΙΚΗ πολιτική του ΑΚΕΛ προ του 1974. Μέχρι τότε ήταν έμμεσες φυσικά και προσπαθούσα να τις αγνοήσω, από ένα σημείο και μετά ο καθένας έχει δικαίωμα στην αυτοάμυνα. Ειδικά όταν πρόκειται για τα πολιτικά μου πιστεύω, δε θα διστάζω να κάνω χρήση του δικαιώματος της ελευθερίας της άποψης. Όποιος δεν αντέχει κριτική για τον πολιτικό του χώρο, οφείλει εντούτοις να φέρεται κόσμια, ακόμη κι όταν εκφράζει τη διαφωνία του, χωρίς να λασπολογεί έμμεσα ή άμεσα. Αλλοιώς θα υπάρχουν αντιδράσεις, τις οποίες πάλι πρέπει να βρει το κουράγιο να αντιμετωπίσει. Θα μπορούσε να απολογηθεί για παράδειγμα, αλλά μάλλον ζητάω πολλά.

ColourfulMind είπε...

Κύριε Σταύρου έχω δυσκολία να παρακολουθήσω πως εννοείτε την "απόσπαση του πολιτικού συστήματος από το κράτος". Αν εννοείτε το τέλος στην πράκτική του "μονο-πολιτισμικού έθνους που ταυτιζόταν με το κράτος", τότε ταυτίζετε την "πολυ-πολιτειότητα" με τον μεταεθνικό χαρακτήρα του κράτους; Ομολογώ ότι δεν μου είναι ξεκάθαρα. Εννοείτε απλώς την αποσύνδεση έθνους (ενός ομογενούς έθνους) και κράτους ή και κράτους από το πολιτικό σύστημα; Αν εννοείτε το πρώτο τότε συμφωνούμε χρησιμοποιώντας διαφορετικούς όρους. Αν εννοείτε το δεύτερο τότε και πάλι θα πω ότι δυσκολεύομαι να καταλάβω πως μπορεί να γίνει αυτό. Εκτός κι αν έχετε κάτι συγκεκριμένο να προτείνετε το κράτος είναι αυτό που λειτουργεί σαν θεσμοφύλακας του πολιτικού συστήματος. Ακόμη και στα πιο χαλαρά συστήματα, το κράτος (έστω κι ως χαλαρή συνομοσπονδία) με τη μορφή είτε της κεντρικής εξουσίας είτε με τη μορφή των επιμέρους πολιτειών ασκεί τον έλεγχο και την εξουσία. Οι μοναδικές περιπτώσεις όπου το κράτος και το "πολιτικό σύστημα" δεν ταυτίζονται, στο δικό μου μυαλό με βάση τις δικές μου γνώσεις, είναι πχ οι κοινότητες των τσιγγάνων ή οι νομάδες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Εδώ, όμως, υπάρχει ο ακόμη μεγαλύτερος κίνδυνος να δημιουργηθούν "νησίδες κοινοτικού νόμου", έστω άτυπου, όπου αυτόκλητοι (ή εν πάση περιπτώσει μη δημοκρατικά νομιμοποιημένοι) ηγέτες και η εκάστοτε αυλή τους επιβάλλει το κοινοτικό δίκαιο κι ασκεί εξουσία στη βάση αυτού του δικαίου. Αυτό το θεωρώ σαφώς πιο επικίνδυνο από το ρόλο ενός κράτους που παρά τις ατέλειες του δεσμεύεται από διάφορες διεθνείς συμβάσεις και το οποίο, έστω και με ελλείματα, ελέγχεται από την κοινωνία μέσα από τις δημοκρατιές διαδικασίες.