Νέο σχέδιο αξιολόγησης: η εσωτερική αξιολόγηση ή η αναπτυξιακή σημασία της βλακείας

Ένας από τους στόχους του νέου σχεδίου είναι και η « ανάπτυξη ενός συστήματος εσωτερικής αξιολόγησης του έργου της σχολικής μονάδας».
Εκτός από τη εξωτερική αξιολόγηση με το λεγόμενο επιθεωρητισμό προς «γνώσιν, υποταγήν και συμμόρφωσιν» των εκπαιδευτικών στις άνωθεν εντολές, εισάγεται και η εσωτερική αξιολόγηση, δηλαδή τα ίδια τα μέλη της σχολικής κοινότητας να θέτουν στόχους, να αναλαμβάνουν δράση και να τους αξιολογούν.
Η εσωτερική αξιολόγηση, τώρα που ο κόσμος αλλάζει, είναι απαραίτητη στο σύστημα και στους διαχειριστές του. Όσο ο κόσμος ήταν ακίνητος τα πράγματα ήταν εύκολα: έλεγχος και υποταγή των κάτω από τους πάνω. Σε συνθήκες μετάβασης όμως οι φορείς της εξουσίας ούτε γνωρίζουν ούτε μπορούν να κινήσουν το σύστημα γιατί είναι μαθημένοι αλλιώς αλλά και γιατί η πορεία προς το μέλλον είναι αβέβαιη.
Έτσι απευθύνονται στους εκπαιδευτικούς και στις σχολικές μονάδες να κινήσουν το σύστημα, αφού οι ίδιοι αδυνατούν.
Έτσι τις τελευταίες δεκαετίες διεθνώς έγινε της μόδας η εσωτερική αξιολόγηση. Οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί να αναλάβουν την ευθύνη βελτίωσης της εκπαίδευσης.
Η εσωτερική αξιολόγηση λειτουργεί ως σωσίβιο για τους φορείς της εξουσίας. Απονοεχοποιεί την ίδια και ενοχοποιεί τους εκπαιδευτικούς σε επίπεδο πολιτικών προθέσεων.
Τα πράγματα όμως δε λειτουργούν πάντοτε σύμφωνα με τις προθέσεις γιατί ανακύπτουν και πραγματικά προβλήματα.
1.Απαιτείται η μεταφορά αρμοδιοτήτων στα σχολεία για να λειτουργήσει.
2. Απαιτείται η μεταφορά πόρων.
Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα.
Μια εξουσία σε ένα συγκεντρωτικό σύστημα συνηθισμένη να ελέγχει τα πάντα και οι πάντες να εκτελούν τις άνωθεν εντολές, πώς θα αποδεχθεί τη μεταβίβαση εξουσίας στους κάτω;
Το πιο πιθανό είναι πως δε θα αποδεχθεί να απωλέσει τον έλεγχο του συστήματος. Έτσι το σύνηθες είναι να κληθούν τα σχολεία να εφαρμόσουν την εσωτερική αξιολόγηση σε θέματα υποτυπώδη τα οποία δε ρυθμίζει η κεντρική εξουσία.
Έτσι ο προγραμματισμός και η αξιολόγηση αποκτούν εικονικό χαρακτήρα και όχι ουσιαστικό για τη βελτίωση της δημόσιας εκπαίδευσης.
Όμως και έτσι, η κεντρική εξουσία πάλι ανησυχεί.
Αν εισαχθούν πρακτικές επικίνδυνες για το σύστημα ή αναληφθούν σημαντικές πρωτοβουλίες που δεν είχαν προβλεφθεί;
Γι αυτό κατά κανόνα οι φορείς της εξουσίας επιλέγουν το διοικητικό/ιεραρχικό μοντέλο εσωτερικής αξιολόγησης. Δηλαδή ο προγραμματισμός του έργου και η εσωτερική αξιολόγηση της σχολικής μονάδας ανατίθεται στα διοικητικά στελέχη της ιεραρχίας (διευθυντές, βοηθοί διευθυντές ) οι οποίοι λειτουργούν ως εντολοδόχοι της κεντρικής εξουσίας.
Δεν προωθούν το δημοκρατικό μοντέλο, δηλαδή όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας στη βάση της ισοτιμίας συναποφασίζουν για το τι και το πώς και το ποιος του έργου που θα επιτελεστεί. Αυτές τις δημοκρατικές προσεγγίσεις τις απεχθάνεται η εξουσία, έστω και αν τα περιθωρία δράσης των κάτω είναι περιρισμένα.
Το ολιγαρχικό και το δημοκρατικό μοντέλο εσωτερικής αξιολόγησης είναι αυτά που προβάλλονται διεθνώς.
Στην Κύπρο με την ευφάνταστη πρόταση του Υπουργείου εισάγεται ένα νέο μοντέλο. Η πρόταση μπορεί να συνοψιστεί στο εξής: λεκτικά εισάγεται η εσωτερική αξιολόγηση αλλά στην πράξη θα καθορίζεται από εξωτερικούς παράγοντες. Δηλαδή θα είναι εξωτερικοεσωτερική αξιολόγηση!!!
Αυτό, το πλέον συντηρητικό και αντιδραστικο μοντέλο , στηρίζεται σε «προοδευτικές αρχές»: «οι εμπλεκόμενοι αναπτύσσουν μια αίσθηση ιδιοκτησίας, η οποία συμβάλλει τα μέγιστα στη διατήρηση της εμπιστοσύνης και του αμοιβαίου σεβασμού για το τελικό προϊόν και δημιουργεί την υποχρέωση για την επιτυχία του νέου συστήματος αξιολόγησης».
Σκοπός τους είναι οι εκπαιδευτικοί να αναπτύξουν αίσθηση ιδιοκτησίας για το σύστημα και να το εμπιστευθούν!!! Άλλος θα είναι ο ιδιοκτήτης και θα απολαμβάνει τα οφέλη και άλλος θα έχει την αίσθηση της ιδιοκτησίας και θα αυτο-ηδονίζεται από υποχρέωση!!!
Το πρόβλημα λοιπόν-κατά το Υπουργείο Παιδείας - δεν είναι εκπαιδευτικό αλλά ψυχολογικό!!! Η αποθέωση της ολιγαρχικής σκέψης από ανθρώπους που πιστεύουν ότι είναι και «προοδευτικοί» και «δημοκρατικοί»!!!Φυσικά είναι ψευδεπίγραφοι.
Και για την εσωτερική αξιολόγηση , που δεν είναι εσωτερική, θα επανέλθω. Στόχος μου είναι να τρελλαθούμε εντελώς με τα καμώματα των ανίδεων «ειδικών»!!!