Ο στόχος του Υπουργείου Παιδείας για την "ειρηνική συμβίωση των δύο κοινοτήτων": λογισμοί και παραλογισμοί

Αφορμή για τη συγγραφή αυτού του κειμένου αποτέλεσε μια συνέντευξη του Υπουργού Παιδείας σε μεσημβρινο τηλεοπτικό πρόγραμμα ( 4/9/2008 ) για το θέμα του στόχου της φετινής σχολικής χρονιάς. Επειδή οι απόψεις που διατύπωσε ο Υπουργός κάθε άλλο παρά πειστικές ήταν, είμαι υποχρεωμένος να σταθώ στο στόχο, όπως έχει διατυπωθεί από το Υπουργείο Παιδείας. Ο στόχος λοιπόν είναι: «Καλλιέργεια κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης, αμοιβαίου σεβασμού και συνεγασίας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων με στόχο την απαλλαγή από την κατοχή και την επανένωση της πατρίδας και του λαού μας».
Όταν λοιπόν απευθύνεται το Υπουργείο σε 100 000 μαθητές και 10 000 εκπαιδευτικούς πρέπει να είναι απολύτως σαφές. Όταν απευθύνεσαι στα σχολεία ουσιαστικά απευθύνεσαι σε ολόκληρη την κοινωνία, που αποτελεί ένα μωσαϊκό από διαφορετικούς ανθρώπους με διαφορετικές αντιλήψεις και διαφορετικές προτεραιότητες.
Η διατύπωση του στόχου είναι επιεικώς απαράδεκτη. Χρησιμοποιεί μια ξύλινη γλώσσα , που για τους μυημένους συντάκτες της μπορεί να έχει ένα νόημα, αλλά για τους αμύητους δε λέει κάτι.
Ειδικότερα:
Οι φράσεις «κουλτούρα ειρηνικής συμβίωσης», «αμοιβαίος σεβασμός» και «συνεργασία» είναι κενολογίες και άσχετες με την πραγματικότητα. Το θέμα της ειρήνης και του πολέμου η ανθρωπότητα ουδέποτε κατόρθωσε να το επιλύσει μέσω της εκπαίδευσης. Η ειρήνη – πόλεμος ή πιο σωστά η επικράτηση της φιλίας-ομόνοιας μέσα σε μια κοινωνία, είναι συνυφασμένο με την ελευθερία, την ισότητα , την ιδέα της δικαιοσύνης και όχι πρόβλημα εκπαίδευσης των νέων στην ειρήνη!!! Σε σχέση δε με τις δυο κοινόητες στην Κύπρο που παλαιότερα οδηγήθηκαν σε πολεμικές συγκρούσεις, ο δόκιμος όρος είναι αυτός που χρησιμοποιεί ο κ. Ταλάτ, δηλαδή «ειρηνική συνύπαρξη των δύο κοινοτήτων». Γιατί δεν τίθεται θέμα συμβίωσης επί του παρόντος αφού οι κοινότητες είναι διαχωρισμένες. Με απλά λόγια αν σε ένα τόπο οι άνθρωποι εχθρεύονται, τότε υπάρχουν συγκεκριμένα αίτια και η αίτία σίγουρα δεν είνα η απουσία «κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης»!!! Πιο απλά στην πράξη σημαίνει ότι οι δυο κοινότητες θα ειρηνεύσουν, αν διαπιστώσουν την ύπαρξη κοινού συμφέροντος. Αυτό θα είναι το ενοποιητικό στοιχείο της σύνολης κοινωνίας και των μελών της και όχι η «ειρηνευτική ιδεολογική χειραγώγηση» των νέων μέσω της εκπαίδευσης.
Ο δε αμοιβαίος σεβασμός δε διδάσκεται, αλλά κερδίζεται σε βάθος χρόνου. Μπορεί να είσαι ανεκτικός απέναντι στον άλλο, μπορείς να τον δικαιολογείς για κάποιες επιλογές του αλλά αυτό δεν υποδηλώνει ότι τον σέβεσαι κιόλας. Ο σεβασμός δεν είναι το αποτέλεσμα της πλύσης εγκεφάλου ούτε και του φόβου αλλά της σχέσης ζωής που διαμορφώνουν οι άνθρωποι μεταξύ τους σε βάθος χρόνου. Και για να σεβαστείς τον άλλο, πρώτα πρέπει να τον γνωρίσεις.
Ο όρος πάλι συνεργασία προϋποθέτει την ύπαρξη κάποιου κοινού στόχου ανάμεσα στους ανθρώπους για την επιτευξη του οποίου επιβάλλεται να εργαστούν από κοινού. Στις παρούσες συνθήκες στην Κύπρο ο στόχος είναι ανεδαφικός.
Και γιατί η καλλιέγεια όλων των πιο πάνω; Η εγκύκλιος του Υπουργείου αναφέρει
«με στόχο την απαλλαγή από την κατοχή και την επανένωση της πατρίδας και του λαού μας». Αυτά είναι αστεία πράγματα. Η λύση του κυπριακού δεν εξαρτάται καθόλου από την ύπαρξη ή την υλοποίηση του στόχου. Είναι γελοίο να υποστηρίζεται ότι με την καλλιέργεια της «κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης» στα σχολεία , θα λυθεί το κυπριακό!!! Τελικά είναι σαφές ότι υπάρχουν πολιτικοί στόχοι σε αυτή τη μεθόδευση τους οποίους γνωρίζουν μόνο οι εμπνευστές τους. Οι άλλοι μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε. Και αυτό είναι απαράδεκτο με την έννοια ότι είναι ανεπίτρεπτο να χρησιμοποιείς τα παιδιά για να επιτύχεις πολιτικούς στόχους που κανένας δεν γνωρίζει. Γιατί και από τη συνέντευξη του Υπουργού Παιδείας δε διαφάνηκαν ξεκάθαρα ποιοι είναι οι στόχοι. Αντίθετα λέχθηκαν πράγματα που προκαλούν ανησυχία. Ότι δηλαδή ο Πρόεδρος έχει ανάγκη εκτός από την υποστήριξη των κομμάτων, να έχει και την υποστήριξη και των μαθητών και της κοινωνίας ολόκληρης!!! Αν αυτός είναι ο στόχος , τότε ο κάθε νοήμων πολίτης πρέπει να αρχίσει να ανησυχεί.
Ο στόχος λοιπόν θα έπρεπε να είναι σαφής, κατανοητός από τον καθένα και εδραζόμενος στη βάση της πραγματικότητας: «Η πρόωθηση της γνωριμίας με το σύνοικο στοιχείο με στόχο την αλληλοκατανόηση». Αυτός ο στόχος για αρχή είναι υπεραρκετός. Και ανάλογα με τις εξελίξεις στο κυπριακό πρόβλημα και στη σύνολη κοινωνία μπορείς να τονεμπλουτίσεις /τροποποιήσεις/συμπληρώσεις.
. Με συνθηματολογίες και κενολογίες, με μεθοδεύσεις και σκοπιμότητες, με προχειρότητες και παλινδρομήσεις αλλά και με εθνικιστικές κορώνες – «όλοι οι Ελληνοκύπριοι να υποστηρίξουμε το δικό μας εκπρόσωπο στη μάχη εναντίον του προαιώνιου εχθρού» - ούτε η εκπαίδευση και οι μαθητές ωφελούνται αλλά ούτε και οι προσπάθειες για επίλυση του κυπριακού θα ενισχυθούν και θα τελεσφορήσουν.