Για την παραχάραξη της ιστορίας ή για τον Μαυροκωνσταντή που δε γνώριζε τον Όμηρο

Από τις λίγες φορές που έγινε διάλογος στα ΜΜΕ για το θέμα της ιστορίας ήταν και αυτή ανάμεσα στο βουλευτή του ΑΚΕΛ Τάκη Χατζηγεωργίου και στον ακαδημαϊκό Κώστα Μαυρίδη. Θα επικεντρωθώ σε δυο αναφορές για να θέσω το πρόβλημα της ιστορίας και της ελληνικότητας.
Ο Τ. Χατζηγεωργίου δήλωσε: «Μιλούν για αφελληνισμό και δεν διάβασαν ποτέ ούτε Όμηρο ούτε Δημόκριτο».
Και απαντά ο Κ. Μαυρίδης: «Ο παππούς μου ο Μαυροκωνσταντής από το Δίκωμο, 18 χρονών εθελοντής πολεμιστής στους Βαλκανικούς πολέμους (1912-13) , που με τα φτωχά του ελληνικά και τη βαριά κυπριακή λαλιά του, ούτε Όμηρο διάβασε μήτε Δημόκριτο» ήταν Έλληνας;
Η αναφορά του κ. Χατζηγεωργίου υποδηλώνει τα εξής:
1.Κριτήριο της ελληνικότητας είναι η γνώση του Ομήρου και του Δημόκριτου, των αρχαίων ημών προγόνων.
2. Κριτήριο της ελληνικότητας είναι η γνώση του παρελθόντος, η ιστορική μνήμη.
3.Ενταγμένα τα πιο πανω στο παρόν υποδηλώνουν ότι μέσω της εκπαίδευσης αναπτύσσεται η ιστορική μνήμη και η εθνική συνείδηση.
Οι παραπάνω αντιλήψεις του κ. Χατζηγεωργίου σε θεωρητικό επίπεδο δε διαφέρουν από τις απόψεις που εξέφρασε η Αντιγόνη Παπαδοπούλου του ΔΗΚΟ ότι «η ιστορία αποτελεί βασική συντεταγμένη στον καθορισμό της εθνικής ταυτότητας» ή ο Αντρεας Θεμιστοκλέους του ΔΗΣΥ ότι «εθνική συνείδηση σημαίνει ιστορική συνείδηση»
Και οι τρεις πολιτικοί ως φορείς της κρατικής εξουσίας έχουν την αντίληψη ότι το κράτος μέσω της επίσημης ιστορίας καλλιεργεί την ιστορική μνήμη και την εθνική συνείδηση. Όλες αυτές οι προσλήψεις είναι εθνοκρατικές. Δηλαδή εδράζονται στην κυρίαρχη λογική ότι το κράτος κατασκεύασε το έθνος και σε αυτή την κατασκευή καθοριστικός ήταν ο ρόλος της εκπαίδευσης.
Σε τι διαφωνούν; Στο περιέχομενο της ιστορικής μνήμης που θα εμφυτευθεί στους ανθρώπους και στο περιεχομένο του έθνους. Όμως συμφωνούν ότι το κράτος θα αποφασίσει.Γι αυτό και τσακώνονται ποιος θα επιβάλει την άποψή του σύμφωνα με τα δικά του συμφέροντα. Όμως όλες αυτές οι προσεγγίσεις είναι στη βάση τουςολιγαρχικές – οι λίγοι θα αποφασίσουν – και κατ΄ ανάγκη συντηρητικές και αντιδημοκρατικές.
Ποιο είναι το πρόβλημα που ανακύπτει ; Η γνωσιολογική βεβαιότητα της σύνδεσης της ιστορίας με το έθνος, της ιστορικής συνείδησης με την εθνική συνείδηση, η αναμφίβολη πίστη τους ότι η ελληνικότητα συνδέεται με τη γνώση του παρελθόντος.
Είναι αυτή η ιστορία ή αποτελεί μια κατασκευή ή μια ιδεολογική αυθαιρεσία ή δείκτη γνωσιολογικής ανεπάρκειας;
Αυτή η αντίληψη μεταφυτεύτηκε από τη δύση και υιοθετήθηκε και στον ελληνικό χώρο απο τους εκσυγχρονιστές, δεξιούς και αριστερούς. Οι διανοούμενοι της δύσης θέλησαν και πέτυχαν να μεταβάλουν τη δική τους ιστορική πορεία σε αξίωμα με καθολική ισχύ.Επειδή έτσι συνέβη στη δύση , τότε αυτό θαπρέπει να συνέβη παντού!!!Και ότι εκφεύγει από το μέτρο που έθεσαν οι δυτικοί για τον εαυτό τους, εκλαμβάνεται ως οπισθοδρόμηση ή εκτροπή από τον κανόνα. Λένε, δηλαδή, ότι η ιστορία γράφεται από τους νικητές και με την επιβολή της δύναμης θα πρέπει να υιοθετηθεί από τους αμαθείς της περιφέρειας.
Η προέκταση αυτής της αντίληψης επιβάλλει να αποδεκτούμε ότι το κράτος κατασκεύασε το έθνος, γιατί έστι συνέβη στη δύση και ότι πριν το κράτος δεν είναι δυνατόν να υπήρχε έθνος!!! Θιασώτης αυτής της αντίληψης ο βρετανός ιστορικός Έρικ Χομπσμπάουμ. Με βάση της συλλογιστική του για σύνδεση της εθνικής συνείδησης με την επίγνωση της ιστορικότητας από το «κοινό λαό», καταλήγει στο αυθαίρετο συμπέρασμα ότι πριν τη γένεση του ελληνικού κράτους, οι Έλληνες δεν είχαν εθνική συνείδηση γιατί για παράδειγμα ο παππούς μου δε γνώριζε τονΌμηρο και το Δημόκριτο!!! Στη βάση αυτής της σαθρής επιχειρηματολογίας, της μεταφυτευμένης από τη δύση, οι φορείς της εξουσίας του κράτους προσεγγίζουν και την ιστορία και την εθνική συνείδηση.
Όμως αυτή η προσέγγιση δεν είχε καμία σχέση με τους ανθρώπους που κατοικούσαν στο νησί Κύπρος και ονόμαζαν τους εαυτούς τους Έλληνες.
Δηλαδή «ο παππούς» του κ. Μαυρίδη «ο Μαυροκωνσταντής από το Δίκωμο. 18 χρονών εθελοντής πολεμιστής στους Βαλκανικούς πολέμους (1912-13) , που με τα φτωχά του ελληνικά και τη βαριά κυπριακή λαλιά του, ούτε Όμηρο διάβασε μήτε Δημόκριτο», ονομάζοντας τον εαυτό του Έλληνα, τι εννούσε; Ποιο περιεχόμενο απέδιδε στο έθνος που ενέτασσε τον εαυτό του; Ποιο ήταν το περιεχόμενο της συλλογικής του ταυτότητας;
Ένα πράγμα είναι η αντίληψη των τωρινών ανθρώπων για το έθνος και άλλο πράγμα η αντίληψη των ανθρώπων πριν 100 ή 200 χρόνια. Άλλο η αντίληψη για το έθνος στην Αγγλία και άλλο στην Κύπρο. Σίγουρα όμως συνιστά παραχάραξη της ιστορίας να χρησιμοποιείς τα κριτήρια του παρόντος για να ιστορίσεις το παρελθόν. Αυτό το μόνο που υποδηλώνει, είναι γνωσιολογική ανεπάρκεια και ιστορικό ρατσισμό.
Και για χάρη της συζήτησης: Μήπως οι παππούδες και οι προπάπποι ήταν ανθρωποκεντρικά πιο ανεπτυγμένοι από εμάς τους τωρινούς; Χωρίς να γνωρίζουν ούτε τον Όμηρο ούτε το Δημόκριτο!!! Μήπως ,λέω, ανθρωποκεντρικά οπισθοδρομήσαμε και δεν το πήραμε είδηση; Μήπως η εξέλιξη της ιστορίας δεν είναι γραμμική και δεν είναι αυτόματη η πρόοδοςτου ανθρώπου;
Το πρόβλημα πάντως στο παρόν στην νήσο Κύπρο είναι ποια εθνοκρατική διαστρέβλωση της ιστορίας θα υιοθετήσουμε. Για χάρη πάντοτε της ιστορικής αλήθειας, όπως λένε!!!